مقالات

r
 شيرمحمدي
shirmohammadi@web.de
بمناسبت اولين سالگرد قتل دکتر آرچين تکين و خانواده اش در عشق آباد
 
يکسال از مرگ فجيع استاد سابق دانشگاه آکسفورد انگليس، ترکمن ايراني، دکتر آرچين تکين، دختر 5 ساله و همسرش در شهر عشق آباد، پايتخت ترکمنستان سپري شد. قاتلين چه کساني بودند؟ آيا دستگير و به سزاي اعمالشان رسيدند؟  علت چنين کشتار وحشيانه در عشق آباد چه بود و بازماندگان تکين چگونه فکر مي کنند؟                   
اين سئوالات و ابهامات مستقيما در وحله اول متوجه دولتمردان ترکمنستان مي شود . شواهد امر نشان مي دهد که کشور همسايه ترکمنستان مرگ اين هموطن ترکمن را بصورت جدي پيگيري نکرده اند. مقامات عشق آباد تلاش کردند قتل دکتر آرچين تکين را پنهان نگهدارند و حتي انکار کردنده اند که ايشان شهروند ايران و انگيس مي باشد. بنا به درخواست بازماندگان مرحوم تکين در ايران، جسد ايشان (ديماه سال جاري) به آنها واگذار شد و در شهر گنبد کاووس به خاک سپرده شد. حاکمان ترکمنستان تلاش کردند که دکتر آرچين را حتي پس از به خاکسپاري ايشان نيز فقط شهروند ترکمنستان معرفي کنند. دکتر آرچين در سال 1992 با حفظ تابعيت انگستان شهروندي ترکمنستان را نيز دريافت کرد. همسر ايشان در کشور انگلستان با ارائه مدارک شهروندي دکتر آرچين ادعاهاي مسئولان ترکمنستان را رد کردند. 
بازماندگان، بويژه همسر سابق مرحوم با مراجعه به سفارت ترکمنستان در لندن و  تماس با سفارت انگليس در عشق آباد خواستار پيگيري پرونده قتل دکتر آرچين به عنوان "شهروند انگليس" مي شوند و از مقامات پليس عشق آباد و دادگاه اين شهر  تقاضاي رسيدگي و کشف جزئيات قتل ايشان را مي کنند.
انتشار خبر قتل ايشان در رسانه هاي گروهي و برخورداري ايشان از مزاياي قانوني تابعيت يک کشور اروپائي اداره پليس و دادگاه شهر عشق آباد را مجبور به پيگيري پرونده نموده و در اين رابطه پس از مدت کوتاهي 4 نفر از جمله يک زن ديستگير شدند.
بر اساس داده هاي پليس و دادگاه شهر عشق آباد دو تن از مجرمين پس از وارد شدن به منزل با تهديد وي را به زير زمين خانه کشانده در حاليکه يکي از مجرمين دکتر، همسر و دختر 5 ساله اش را با  ضربات ناشي از تبر به قتل مي رساند، دستيارش که معتاد به هروئين نيز بوده به سرقت اشياي گرانبهاي منزل مي پردازد و نفر سوم نيز در بيرون از ساختمان خانه کشيک مي دهد.
ايشان پس از اجراي نقشه پليد خود اشيا سرقت شده را به منزل خواهر قاتل انتقال مي دهند. لازم به ياد آوري است که خواهر مذکور پس از دستگيري، همکاري خود با اين جنايتکاران را در دادگاه مي پذيرد. 
پليس شهر عشق آباد بر اثر  مراجعه مکرر مجرمين به محل قتل به آنها مظنون شده و در طي تحقيقاتي که از ايشان بعمل مي آيد متوجه مي شوند که آنها با پول سرقت شده وسائلي را خريداري مي کنند که يک شهروند عادي قادر به تهيه آنها نيست. بدنبال آن پليس اقدام به دستگيري اين اشخاص مي نمايد.
دستگير شدگان مسئوليت قتل را مي پذيرند و به اعمال وحشيانه خود اعتراف مي کنند. دادگاه عشق آباد اين 4 نفر از جمله خواهر قاتل را به حبس هاي طولاني محکوم مي کند: قاتل دکتر تکين به 20 سال حبس با 5 سال اعمال شاقه، همکار قاتل 15 سال، نفر سوم به 10 سال و خواهر قاتل به 5 سال حبس محکوم مي کند.
متهمين در دادگاه دلايل به قتل رساندن دکتر آرچين را دست يابي به اشيا گران قيمت و وسائل الکترونيکي و طلا و پول اعلام کرده اند. ايشان همچنين براي توجيه اعمال خود تلاش کرده بودند که اختلافات شخصي را نيز مطرح کنند که دادگاه ادعاهاي ايشان را نمي پذيرد.
پس از محکوم شدن جنايتکاران، بستگان دکتر قصد دارند که املاک و يا ميراثي را که از ايشان در ترکمنستان به جا مانده را صرف احداث بيمارستان و يا مدرسه اي به اسم مرحوم کنند. در اين زمينه مقامات ترکمنستان با بازماندگان مرحوم همکاري نمي کنند.   وکلاي ترکمنستان مسئوليت  رسيدگي به اموال باقيمانده از مرحوم را نمي پذيرند و ايشان به اينکه بتوانند با موفقيت از حقوق موکلين خود دفاع کنند، اميدواري ندارند و از سوي ديگر برخي آز آنها مبلغ سرسام آوري را از "موکلين خارجي" خود طلب مي کنند.
 
دکتر آرچين که يک شخصيت فرهنگي و علمي ترکمن بود در کنار تحصيلات عالي و تحقيقات علمي بويژه در زمينه زبان ترکمني نيز تحقيقاتي نموده و کتابي بزبان ترکمني تحت عنوان "تورکمنچه ديل بيلگي " را نيز در انگستان منتشر کرد. دکتر در دوره زندگي و فعاليت علمي و فرهنگي خود انجمن فرهنگي "داپ" را نيز بنيانگذاري مي کند. پس از انقلاب به ايران مراجعه کرده و براي نخستين بار در ترکمنصحرا اصول آموزش زبان ترکمني را بنيانگذاري کرد.